Duyu Bütünleme Terapisi
Duyu Bütünleme Terapisi (DBT), duyusal işleme bozukluğu (DİB) olan bireylerin duyusal uyaranları daha etkili bir şekilde işleme ve düzenleme becerilerini geliştirmeyi amaçlayan bir terapi yöntemidir. DİB, bir kişinin duyusal bilgileri (görme, işitme, dokunma, tatma, koku alma gibi) etkili bir şekilde işleme ve düzenleme yeteneğinde sorunlar yaşadığı bir durumdur.
DBT, çevresel duyusal uyarıcılara karşı aşırı duyarlılık veya duyarsızlık, motor beceri problemleri, dikkat sorunları, koordinasyon zorlukları, sosyal etkileşim problemleri gibi DİB ile ilişkili semptomları olan bireyleri desteklemek amacıyla kullanılır. Bu terapi yöntemi, bireyin duyusal sisteminin işleyişini düzenleyerek günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırmayı ve sosyal ilişkileri iyileştirmeyi hedefler.
DBT'nin hedefleri arasında bireyin dikkatini sürdürme, motor becerilerini geliştirme, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık sağlama, sosyal becerileri güçlendirme ve duyusal uyaranlara daha etkili bir şekilde tepki verme yer alır. Bu terapi genellikle çocuklar, gençler ve yetişkinler için uygulanabilir ve otizm spektrum bozukluğu, DEHB, Down sendromu, nörolojik bozukluklar gibi çeşitli durumlarla ilişkili semptomları olan bireylerde etkilidir.
DUYU BÜTÜNLEME ÇALIŞMALARI :
- Duyusal Uyaranlara Maruz Kalma: Bireyin duyusal uyarıcılara maruz kalması, uyaranlara olan tepkisini fark etmesi ve uyaranları daha iyi tolere etmesi için önemli bir tekniktir. Bu, bireyin duyusal sistemini anlamasını ve uyaranlara karşı duyarlılığını azaltmasını sağlar.
- Duyusal İşlemeyi Güçlendirme Egzersizleri:
Duyusal uyaranları daha etkili bir şekilde işlemek için özel olarak tasarlanmış egzersizler kullanılır. Örneğin, farklı dokuları tanımak için dokunma egzersizleri, işitsel uyaranlara dikkat etmek için işitme egzersizleri, dikkati ve odaklanmayı geliştirmek için görsel bulmacalar gibi etkinlikler uygulanabilir. - Duyusal Uyaranları Düzenleme Stratejileri: Bireye, duyusal uyaranları düzenleme becerilerini öğretmek için çeşitli stratejiler sunulur. Örneğin, derin nefes alma, rahatlama teknikleri, duyusal uyaranları azaltmak veya artırmak için farklı yöntemler kullanmak gibi stratejiler bireyin duyusal uyaranları daha iyi yönetmesine yardımcı olur.
- Motor Becerileri Geliştirme: DBT, bireyin motor becerilerini geliştirmeyi de amaçlar. Bu, koordinasyon, denge, vücut farkındalığı gibi alanları içerebilir. Terapist,, bireye uygun motor beceri egzersizleri ve aktiviteleri önerir.
- Oyun ve İşbirliği: Terapi sürecinde oyunlar ve işbirliği odaklı etkinlikler kullanılır. Birey, terapistle etkileşim halindeyken duyusal uyaranları işleme ve düzenleme becerilerini geliştirebilir. Oyunlar, görevler ve ortak projeler, bireyin duyusal uyaranlara karşı daha iyi bir tepki vermesine yardımcı olurken motivasyonu da artırır.
- Serbest Oyun: Bireyin terapötik ortamda serbestçe oynamasına izin verilir. Bu, bireyin duygusal ifade, deneyim paylaşımı ve özgürce keşfetme fırsatı bulmasını sağlar. Terapist, oyun sırasında bireyi dikkatlice izler ve oyunun temalarını veya sembollerini anlamaya çalışır.
- Role-Play (Rol Oynama): Bireylerin farklı rolleri canlandırarak deneyimlerini ve duygusal tepkilerini ifade etmelerini sağlar. Bu, bireyin iç dünyasını dışa vurmasına ve başkalarının perspektifinden bakmasına yardımcı olur. Rol oynama, sosyal becerilerin geliştirilmesi, problem çözme ve empati yeteneklerinin güçlendirilmesi gibi amaçlarla kullanılabilir.
- Sanat Terapisi: Sanat malzemeleriyle çalışarak duyguların ifade edilmesine ve deneyimlerin keşfedilmesine olanak sağlar. Birey, resim yapma, kil şekillendirme, çizim yapma veya kolaj yapma gibi sanatsal aktivitelerle kendini ifade eder. Sanat terapisi, duygusal ifade, öz-yeterlilik duygusu ve öz farkındalık geliştirmek için etkili bir yöntemdir.
- Hikaye Anlatma: Bireylerin hikayeler oluşturarak deneyimlerini ifade etmelerini sağlar. Hikayeler, içsel dünyayı anlamlandırmaya, duyguları dışa vurmak için sembolik bir dil kullanmaya ve yaşanan olayları başka bir açıdan görmeye yardımcı olabilir. Terapist, bireyin hikayesini dinlerken ve anlatırken destek sağlar ve anlam çıkarmaya yardımcı olur.
- Stratejik Oyunlar: Belirli kuralları olan oyunlar veya görevler, bireyin problem çözme becerilerini, öz düzenleme yeteneğini ve sosyal becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir. Bu tür oyunlar, hedef belirleme, planlama, işbirliği, karar verme ve sonuçları değerlendirme gibi becerilerin uygulanmasını teşvik eder.
- (Kum Oyunu): Bireyin bir kum tepsisinde veya kutusunda sembollerle oynamasına izin veren bir yöntemdir. Kum, minyatür figürler, taşlar ve diğer nesneler kullanılarak iç dünyanın ifade edilmesine ve keşfedilmesine olanak tanır.
OYUN TERAPİSİ
Oyun Terapisi, çocuklar ve gençlerle çalışırken duygusal, sosyal, davranışsal veya psikolojik sorunları ele almak için oyunun terapötik kullanımını içeren bir terapi yöntemidir. Oyun Terapisi, kişinin duygusal ifade, kendini ifade etme, problem çözme, ilişki kurma ve iç dünyasını keşfetme becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.
Oyun Terapisi, oyunun doğal eğlenceli özelliğini kullanırken, bireyin iç dünyasını, düşüncelerini, duygularını ve deneyimlerini ifade etmesini sağlar. Bu terapi yöntemi, çocukların kendilerini ifade etmelerini kolaylaştıran ve terapist ile güvenli bir ilişki kurmalarını sağlayan bir ortam sunar.
Oyun Terapisi, çeşitli sorunlarla başa çıkmada etkili olabilir. Örneğin, çocukların travma, kayıp, aile sorunları, stres veya zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, otizm spektrum bozukluğu, anksiyete, depresyon, davranışsal sorunlar gibi çeşitli psikolojik sorunlarla da çalışmada kullanılabilir.
Oyun Terapisi, bireyin duygusal iyilik halini artırırken, özgüven, öz-yeterlik duygusu ve problem çözme becerilerini geliştirmeye yardımcı olur. Aynı zamanda bireyin kendini ifade etme, ilişki kurma ve iç dünyasını anlama sürecini destekler.
OYUN TERAPİSİNDE KULLANILAN YÖNTEM VE TEKNİKLER